Zelfbouw high-end buizen versterker van der Veen UL40-S2 deel 4

Nóg beter….

De UL40-S2 gaat al wat jaartjes mee en is nog steeds een top klasse buizenversterker. Die eigenlijk in de loop de jaren nóg beter is geworden. Dit komt volgens mij, omdat het geen statisch ontwerp is. M.a.w. u koopt of bouwt een versterker, zet hem neer en dat was het……

Hoewel de ontwerper zéér terughoudend is met allerlei audiofiele modificaties, zijn er in de loop der jaren een aantal updates geweest waarmee u de versterker nóg beter kon maken. Dit aan de hand van de techniek en kennis die op dat moment voorhanden was.

Altijd grondig getest, door de ontwerper zelf en/of meerdere studenten van de Tube Society waar ik er één van ben. Soms ook voorzien van een uitgebreide AES paper, waar e.e.a. haarfijn wordt uitgelegd.

Boze tongen.

Helaas begrijpt niet iedereen dit bijzondere concept. Er zijn ook mensen die beweren dat de bouwdoos zoals u bij Ringkerntrafo/Amplimo  kunt kopen niet compleet is zonder al deze updates. Dat begrijp ik wel, maar vind het echt onzin.

Voor 1350€ koopt u een goed doordacht bouwpakket. Waarvan de basis zo goed is, dat u ook daarmee  een prachtige high-end buizenversterker kunt maken.

En nee, ik heb geen ènkel belang bij wie dan ook. Wel sympathie voor mensen, die op dergelijke manier ontwerpen. Bovendien, wat is er nu leuker dan dingen zelf kunnen maken of te doen?

Zet hem in elkaar

Zet hem in elkaar en geniet er eerst eens een half jaartje van. Tevreden? lekker doorspelen en regel P4 (DC balans) weer eens bij op minimale hoorbare brom. Mocht het daarna gaan “kriebelen” probeer eens een heel kleine modificatie b.v. de buizen in triode zetten (zie handleiding) Met een minimale inspanning, zonder kosten klinkt uw versterker heel anders. En luister daar weer eens een tijd na. Toch meer vermogen nodig? Zet hem met nog geen 2 tientjes aan onderdelen in super triode.

modificaties

Naast de bekende modificaties die op van der Veen’s website staan.  Is er ook wat minder bekende, namelijk de mini chokes. Deze komen in de plaats van R3 en R4 (15kΩ) Let even goed op ze hebben een in- en uitgang.  zie ook de documentatie   Kort samen gevat zorgen ze voor een nog betere hoogspanning voor de stuurbuizen.

Eigen modificaties

Natuurlijk heb ik ook zelf dingetjes aangepast. Een van de weinige vervelende eigenschappen van een ringkern transformator is de lage inwendige weerstand, bij het inschakelen van de versterker gaan er een flinke inschakel stroom lopen. Vroeg of laat brand gegarandeerd de zekering achter op het apparaat door.

Die piekstroom is eenvoudig te “temmen” door een 10Ω 3watt NTC in serie op te nemen met de primaire 230volt wikkeling. Bij mij zit hij tussen de bruine/fase draad. Het werkt voortreffelijk en voor het geluid maakt het niets uit.

Koppel condensatoren

In de UL40-S2 zitten net als de meeste andere versterkers koppel condensatoren die de verbinding maken tussen de stuur-en eind trap. Het nadeel van koppel condensatoren is dat ze het signaal en daarmee het geluid iets vertragen, wat zorgt voor een “versmering”  van het geluid.

Dit is op te lossen met een zogenaamde DC-koppeling  beschreven in het TRANS  project waar Menno van de Veen nu mee bezig is.

Dat vind ik een positieve ontwikkeling, maar ik vind wel dat je kritisch moet blijven kijken of het middel wel het doel heiligt. Vooralsnog ben ik niet overtuigd, al die extra elektronica die indirect in de muziek weg zit, beïnvloed volgens mij ook het geluid. Geen voordelen zonder nadelen… Een heel simpele oplossing is de koppelcondensatoren te vervangen door Wima FKP1.

Bewust zijn geen exotische, audiofiele of andere dure condensatoren gebruikt. Die blauwe Siemens die
er nu inzitten zijn al erg goed. Maar het kan beter. Wima FKP1 wordt voornamelijk voor allerlei industrie toepassingen gebruikt daar waar een zeer snelle impuls verwerking nodig is. Daarnaast hebben zo ook bij 100khz weinig verlies. Dat zijn precies de eigenschappen die we nodig hebben.

Mijn dank gaat uit naar Wim de Haan die ze ook in zijn ontwerpen toepasten. Het “waarom” was snel gevonden in de data sheet van de FKP1 Puur techniek! keiharde data, zonder blabla of audiofiel geneuzel. Bent u daar nog? 😉

Het nadeel van de FKP1’s is dat ze nogal groot zijn. En dat er enkel waardes zijn tot 220nF of 0,22uF terwijl in de versterker 0,47 zit = 2 parallel. Met een beetje creativiteit is dat wel op te lossen. In mijn eigen versterker ga ik waarschijnlijk i.v.m. de ruimte gewoon een enkele condensator gebruiken. 220nF geeft in deze versterker een -3dB bij 3hertz.

Buizen in deze UL40-s2

Mijn ervaring is dat heel betaalbare Electrix Harmonix buizen goed werken. Het is wel zo dat met name de eindbuizen in een bepaalde configuratie het “lekkerste” werken.

Voor de Electrix Harmonix EL34 is dat de Supertriode schakeling. Stemmen zijn onovertroffen mooi.

Een Genalex Gold Lion KT-77 speelt verschrikkelijk mooi in Ultra lineair. Het laag is lekker stevig en het geluid is niet soft maar pittig en toch zijn er opmerkelijk veel details. M.i. ideaal bij wat kleinere monitor luidsprekers. En een simpele update als u niet van solderen houd.

De 6550 is een alleskunner, speelt goed en uiterst stabiel in àlle modes. Kwestie van smaak en uitproberen. Mijn voorkeur is de Super Triode stand.

KT-88 kan ook, is op het randje qua stabiliteit. Het kan goed gaan, maar ook fout. Zodat uw versterker gaat oscilleren en als Middengolf zender gaat fungeren. Een beetje een gok want het is een mooie buis. In triode gaat het verwacht ik altijd goed. Ander modes met extra terugkoppeling zoals de Super Triode en Ultra Lineair niet altijd.

Voorlopig is dit even het laatste wat ik over deze versterker weet te vertellen. Ik sluit echter niet uit dat er nooit meer een update komt …. immers het ontwerp is niet statisch, maar nodigt uit om er zelf mee te experimenteren.

Jack

P.s. Tegen een kleine donatie -om deze site in de lucht te houden- regel ik ook uw UL40-S2 af en geef een berg tips.