Zelfbouw high-end buizen versterker van der Veen UL40-S2 deel 3

Dank  en overzicht.

Allereerst wil ik 2 mede liefhebbers, bedanken voor het tijdelijk beschikbaar stellen van hun UL40-S2.

Links een UL40-S2 in zogenaamde UltralLineair  schakeling goed voor ongeveer 2x 25watt.  Rechts mijn eigen UL40-S2 in triode +/- 15watt.

Dit is een UL40-S2 met vele opties.  Geschakeld in de zogenaamde SuperTriode stand  goed voor  2x 28watt.  Daarnaast staat mijn MCML05 voorversterker  die ik een volgende keer zal behandelen.

Mogelijkheden en test omstandigheden.

Alle testen en metingen zijn uitgevoerd met 6550 buizen die met een ruststroom van 80ma zijn afgeregeld. Als belasting een weerstand van 4Ω met 2,2µF  parallel daaraan  en een meettoon van 1khz bij 1 en 10watt.  Een dergelijke zware belasting vind niet élke versterker fijn. Sommige transistor versterkers gaan in de protectie.  Deze UL40-S2 ‘ s geven echter geen krimp.

Ultra Lineair.

Nadat u de UL40-S2 heeft gebouwd zijn er een aantal upgrade mogelijkheden. Standaard staat deze versterker in de zogenaamde Ultra Lineair stand.  Dat is een schakeling waarbij de schermrooster aansluiting van de uitgangstrafo gebruikt wordt. Het klinkt lekker los en  krachtig Met +/_ 2x 25 watt voldoende vermogen.  Er zijn behoorlijk veel details  hoorbaar. De versterker is makkelijk  met een CD-speler aan stuurbaar.

In àlle drie de versterkers is een zogenaamde E-Chocke. Elektronische  vervanger voor een smoorspoel die de voedingsspanning beter afvlakt.

En de Auto-Bias schakeling.  Die er voor zorgt dat de stroom door àlle buizen continu gelijk is.

Voor  uitgebreide details verwijs ik u graag naar de website van  Menno van der Veen

Metingen 1 en 10watt

Als u luidsprekers gebruikt met een rendement van 90dB bij 1 watt vermogen, zal in veel gevallen de volume knop lager staan. 90dB blijkt in de meeste woonkamers behoorlijk wat geluid te zijn.

Het toeval wil dat deze versterker wel héél weinig vervorming heeft.  Meestal ligt  dit rond de 0,1%. Ik vertrouwde het niet en heb e.e.a. een paar keer nagemeten.  Maar het klopte.  Kennelijk zijn de 6550 buizen wel héél goed gematcht en afgeregeld.   Wat opvalt is dat de 3e harmonische sterker is dan de 2e en verder alle oneven harmonische dus ook de 5e etc.

Bij 10 watt nog steeds  weinig vervorming

Heeft u al die upgrades persé nodig?

Nee, ik vind van niet. Ook in de meest standaard vorm gewoon in Ultra Lineair en helemaal in Super Triode met EL-34 buizen vind ik het een heerlijke versterker. Het is wel zo dat u stap-voor-stap de versterker nóg beter maakt; Eindelijk een leuk verjaardag cadeau i.p.v. die eeuwige sokken of aftershave 😉

Triode.

Een van de meest effectieve modificaties is de versterker in triode te zetten. Dat kost helemaal niets en is een kwestie van een paar draadjes. In de handleiding staat dit uitvoerig omschreven.

Meer details zijn hoorbaar. Het laag is strakker geworden, want door de buizen in triode te zetten daalt de inwendige weerstand van de buis en stijgt de demping factor van ongeveer 2 naar 4.
Voor een EL34 vind ik dit niet de mooiste stand, beetje wollig en soft. Met een 6550 klinkt het erg fraai. Nadeel van de Triode stand is dat het uitgang vermogen halveert. In veel situaties is dit verschil in vermogen nauwelijks merkbaar.

Metingen 1 en 10watt

Opmerkelijk is dat de 2e en 3e harmonischen ongeveer even “sterk”  zijn en de afwezigheid van verder harmonischen.  Het geluid met 6550 buizen klinkt natuurlijk, transparant.  Veel details zijn hoorbaar,  het laag is met 6550 buizen gecontroleerd.

Ook bij 10watt weinig vervorming. Het nijgt eerder naar een haartje warm (4e harmonische) Dit zullen veel mensen mooi vinden.  Let wel met 6550 buizen.

SuperTriode.

De laatste versterker staat in de Super Triode stand. Op een slimme manier wordt lokaal over de eindbuis terug gekoppeld. De investering is gering minder dan 20€ . Het uitgangsvermogen stijgt weer naar +/- 25watt. terwijl de versterker “triode gedrag” krijgt. Ik vind dit een hele mooie instelling met name met goedkope EL-34 buizen van Electro Harmonix. Stemmen en zang zijn onovertroffen.
Gemeten is echter weer met 6550 buizen op 80 ma.

Opmerkelijk is weer de lage vervorming, de 2 en 3e harmonischen zijn weer ongeveer even sterk de rest
van de harmonischen zijn verwaarloosbaar. Zie wat lokale tegen koppeling doet. De dempingsfactor stijgt weer naar 4. Klein nadeel is dat, de open lus versterking minder wordt. De versterker zal iets steviger aangestuurd moeten worden. In de praktijk zal het met een CD-speler of DAC met 2volt uit m.i. geen problemen geven. Maar ik moest het even noemen. Tegen kopeling kost versterking.

Ook bij 10 watt blijft het geluid heel vriendelijk.

Conclusies.

Mijn advies, voor mensen die deze versterker gaan bouwen. Koop gewoon de bouwdoos zonder verdere poespas. Zet hem in elkaar en ga dan langdurig luisteren.  En voer daarna pas eventueel de updates door.  Zo leert u uw versterker door-en-door kennen en kunt u zelf ervaren wat het een en ander doet.

Een optie is i.p.v. EL-34 gelijk 6550 buizen mee te bestellen. Dat is een fijne en stevige buis die bijna altijd zal voldoen. Mensen met een EL-34 versie, probeer naast de stappen UL, Triode, zeker ook de Super Triode stand uit.

Daarna is m.i. de upgrade met E-choke makkelijk en effectief in de bouwen. Verder fijn slijpen kan met koolfilm weerstanden in de ingang en een paar andere weerstanden rondom de 6922 (eec88) buizen.

De auto bias print is wat moeilijker in de bouwen. Maar heeft als voordeel dat u niet elk half jaar uw versterker opnieuw hoeft af te regelen. Voor verdere details verwijs ik u naar de uitmuntende info van de maker Menno van der Veen

Veel plezier met deze prachtige versterker.

Jack