Stand van zaken.
Op mijn site heb ik de afgelopen jaren diverse malen aangegeven, waarom radio via de FM nog lang blijft en zeker niet de komende 10….15 jaar gaat verdwijnen. Nu is er ook een officieel rapport van Onderzoeksbureau Dialogic waarin ondermeer staat dat een realistische termijn voor afschakeling grofweg ligt de periode tussen 2027 en 2032.
Dat is precies 10….15 jaar. Hoewel het rapport degelijk in elkaar zit, is het helaas niet helemaal compleet.
Zinloos.
De 1e vraag, die je als nieuwsgierig mens zou moeten stellen. Waarom? Wat heeft het voor nut? Volgens mij is het compleet afschakelen van FM volkomen zinloos. Nu en over 25 jaar
Laten we eens een paar veel genoemde redenen benoemen.
Vooruitgang.
Politici die bang zijn technologische innovaties te missen. Technische ontwikkelingen de afgelopen 50 jaar bewijzen dat daar geen énkele reden voor is. Of iets innovatief is en daarmee gebruikt en geaccepteerd wordt door een groot publiek, bepalen de gebruikers zelf. Bijna iedereen heeft tegenwoordig een computer, of een kleintje in de vorm van een smartphone of tablet. Waarmee via het internet praktisch alle media voorhanden is.
Pluriformiteit.
De gedachte dat met digitale DAB+ radio meer keuze voor de luisteraar betekend is mooi. Maar in de praktijk, niet realistisch. Luisteraars, die iets anders willen dan de NPO of commerciële radio luisteren allang via het internet of streamen via Spotify.
Loze kreet.
Dat DAB dé digitale opvolger is van FM is tot nu toe een loze kreet. Digitaal beloofd: “kwaliteit” kijk b.v. naar TV waar nu HD kwaliteit heel normaal is en 4K langzaam uitgerold wordt. Met DAB kun je verschillende kanten op. Kwalitatief geluidstechnisch goed door 192Kbits/sec per station te gebruiken. Of kwantitatief veel zenders in één DAB multiplex te proppen zoals nu gebeurt.
Daarmee is DAB+ een techniek dat aan zijn eigen ondergang werkt. Kwaliteit en veel stations gaan niet samen.
Beschikbare bandbreedte.
Volgens mij, is er bandbreedte genoeg in Nederland voor nu en in de toekomst. En bedoelen ze met bandbreedte het gebruik van frequenties.
Aardig om dit eens op een andere manier te bekijken. Laten we FM vergelijken met DAB. In het multiplex van de publieke omroep (NPO 12C) zijn nu 13 verschillende stations te beluisteren. Het heeft een bandbreedte van 1,5Mhz + wat marge tussen de DAB frequenties. Er zijn 11 stations met 96Kbit/sec en 2 met 128Kbit/sec maakt samen 1312Kbit/seconde dataruimte.
Voor FM gebruikt een station 150Khz bandbreedte met een veiligheid marge tot 200Khz. Zoals ik al eerder heb geschreven, is alles digitaal. Ook FM. De NPO gebruikt per station 384Kbit/sec naar de zendmast toe. Commerciële stations veelal 256kbit/sec. Laten eens de minste hoeveelheid data nemen. In de FM band op 1,5Mhz, passen 6 FM zenders met een bitrate van 256Kbit/sec =1500Kbit/sec. Dat is precies vergelijkbaar, met hoeveelheid digitale data die beschikbaar is met DAB+.
Doelmatiger frequentie gebruik.
Bij de AM hebben we gezien dat Nederland graag haar AM frequenties wil behouden. Er zijn nu 10tallen stations die met laag vermogen op de AM uitzenden. Mocht onze regering besluiten FM ergens na 2032 af te schakelen dat zal dat mogelijk ook met FM gebeuren. Immers FM band II van 87,5Mhz t/m 108Mhz heeft internationaal een omroep functie. Het is m.i. niet realistisch dat dit binnen Europa de komende 25 jaar veranderd.
DAB heeft het voordeel dat je met één frequentie b.v. 220.352 MHz (11C) Heel Nederland kan bestrijken. Daar worden door de NPO momenteel 46 DAB zenders/opstelpunten voor gebruikt. Voor FM gebruikt de NPO 62 zenders via 22 opstelpunten. Omdat FM qua afstand, een grote bereik heeft dan DAB, kun je één FM frequentie gemiddeld 3..4x gebruiken.
Goedkoper.
DAB+ is ten opzichte van FM een vrij complexe techniek. Dat de distributie van radio via DAB+ voor Nederland goedkoper is, daarvan heb ik nog nooit een echte berekening gezien.
Groen.
Het klopt, dat bij DAB aan de zenderkant minder zendvermogen nodig is dan bij FM en daardoor flink minder stroom. Dat wordt echter aan de ontvangst kant weer teniet gedaan. Dit omdat een DAB radio eigenlijk een kleine computer is, die het digitale signaal weer analoog en hoorbaar moet maken. Dat kost meer stroom als bij een normale FM radio. Vandaar dat de meeste DAB radio’s een adapter hebben voor het lichtnet. DAB is daardoor zeker niet “groener” dan FM.
Andere landen.
Ons vlakke Nederland is niet te vergelijken met de landen om ons heen. Op Limburg na, zijn er nauwelijks hoge gebergten. Juist in gebieden met gebergten is DAB in het voordeel van FM omdat DAB van meerdere locaties gelijk signalen kan ontvangen en verwerken. Dus ook reflecties van diezelfde bergen. Hier in ons vlakke Nederland haalt een sterk FM signaal makkelijk 75Km. In verhouding tot andere landen in Europa, zijn in Nederland relatief weinig FM zenders nodig.
Half en landen om ons heen.
Wat ik betreur, zijn de “halve” berichten die je regelmatig leest. Bijvoorbeeld Noorwegen heeft FM afgeschakeld. Dat klopt, maar de reden staat er vaak niet niet bij. Het is vrij simpel 1) de eerder genoemde bergen. 2) Een sterk verouderd FM netwerk dat aan vervanging toe was. Dat het merendeel van de bevolking er niet blij mee is, lees je nauwelijks.
Neem Duitsland. Anders dan je van zo’ n technologisch hoogstaand land mag verwachten, lopen ze qua techniek en infrastructuur flink achter op ons land. Op de meeste plaatsen is geen snel internet. 4G netwerken zijn er nauwelijks. Er zijn wel gebergten, net als Zwitserland, Oostenrijk, Italië etc. Kortom, die landen zijn geografisch niet te vergelijken met ons land.
Nederland.
Hier in Nederland hebben we een ultra modern FM netwerk, waar maandelijks nieuwe steunzenders bijkomen. Het is al meer dan 50 jaar een degelijke en betrouwbare techniek die makkelijk de komende 15 jaar mee kan. Ook niet onbelangrijk bij natuurrampen zoals overstromingen, waarbij het complete internet en 4G netwerk uitvalt.
Ruimte.
Over 15 jaar zal het radio landschap er volgens mij heel anders uitzien. 4G of 5G netwerken zijn heel normaal. Het internet is verder gegroeid. Zowel de publieke als de commerciële omroep hebben flink geïnvesteerd in servers en netwerken om miljoenen luisteraars via het internet te kunnen bedienen. Toekomst muziek? Nee hoor. Vanaf 2018 hebben alle nieuwe auto’s standaard een internet verbinding. 4G is nu al betaalbaar. Sommige providers bieden dit nu al ongelimiteerd aan voor €25….€35 per maand.
De FM frequenties kunnen de komende decennia toch nergens anders voor gebruikt worden dan voor omroep. Miljoenen mensen luisteren er dagelijks naar. Wat heeft het voor nut omdat uit te schakelen?
Meer informatie:
Als radio liefhebber volg ik het medium zo’ n 50 jaar op de voet. Mocht je iets niet kunnen vinden dan kun je altijd even reageren via de onderstaande reactie kolom. Veel van de stukken die ik tot nu toe heb geschreven, met bijbehorende onderzoek rapporten van derden. Kun je vinden met een zoekopdracht in de rechter kolom. B.v. op het woord dab
Iedereen een gezond en vooral luisterijk 2018 toegewenst,
Jack
Interesante websites:
http://www.radio-tv-nederland.nl/
https://nationaalluisteronderzoek.nl
Ik ben het helemaal met je eens Jack FM kan wat mij betreft nog wel 50 jaar mee, ik denk nog wel eens terug aan de jaren 70 we waren middengolf gewend en de FM band waren maar drie fm zendernetten in de lucht en met een laag vermogen kwam je veel verder en waar jij het ook al over gehad nu vele zenders niet om aan te horen zijn i.v.m compressie en te hard moduleren maar ga zo door met je website en een goed 2018! Groeten uit Rijnsburg